Badanie statystyczne to złożony proces składający się z kilku
etapow. Poniższa
tabela zawiera syntetyczne zestawienie podziału badań
statystycznych
na poszczegolne etapy według wybranych autorow.
Tabela 1.1. Etapy badania statystycznego
w świetle literatury przedmiotu.
Autorzy Etapy badania statystycznego
A. Bielecka 1. Planowanie i organizacja badania.
2. Zbieranie danych statystycznych.
3. Opracowanie zebranego materiału statystycznego.
4. Analiza wynikow badania.
A. Komosa,
J. Musiałkiewicz
1. Przygotowanie badania.
2. Zebranie materiału statystycznego (danych
statystycznych).
3. Przygotowanie materiału statystycznego do
opracowania.
4. Opracowanie materiału statystycznego.
5. Prezentacja materiału statystycznego.
6. Analiza statystyczna – podstawa wyciągnięcia
wnioskow.
T. Michalski 1. Przygotowanie badania.
2. Zebranie materiału statystycznego i przygotowanie
do opracowania.
3. Opracowanie materiału statystycznego.
4. Prezentacja danych statystycznych i analiza
statystyczna.
J. Pociecha 1. Rozpoznanie i sformułowanie problemu.
2. Postawienie hipotezy i ustalenie możliwych
rozwiązań.
3. Określenie źrodeł informacji.
4. Przygotowanie do gromadzenia danych pierwotnych.
5. Gromadzenie danych.
6. Opracowanie danych i ich analiza.
7. Przygotowanie sprawozdania.
B. Pułaska-Turyna 1. Projektowanie badania.
2. Obserwacja statystyczna.
3. Opracowanie materiału statystycznego.
4. Analiza statystyczna.
M. Sobczyk 1. Przygotowanie (programowanie) badania.
2. Obserwacja statystyczna.
3. Opracowanie i prezentacja materiału statystycznego.
4. Opis lub wnioskowanie statystyczne.
W. Starzyńska 1. Przygotowanie lub programowanie badania
statystycznego.
2. Obserwacja statystyczna.
3. Opracowanie surowego materiału statystycznego.
4. Analiza opracowanego materiału statystycznego.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: [3, s. 29], [7, s. 22], [10, s. 28], [14, s. 33],
[15, s. 19-20], [19, s. 20], [21, s. 22].
W literaturze przedmiotu najczęściej wymienia się cztery
podstawowe etapy
badania statystycznego. Mimo pewnych rozbieżności w nazwach, można
wymienić następujące podstawowe etapy:
1. Przygotowanie (planowanie, projektowanie, programowanie)
badania.
2. Obserwacja statystyczna (zbieranie materiału statystycznego).
3. Opracowanie i prezentacja materiału statystycznego.
4. Analiza statystyczna (opis lub wnioskowanie statystyczne).
Bardziej szczegołową klasyfikację przedstawili A. Komosa i J.
Musiałkiewicz
[7, s. 22]. Autorzy ci wyodrębnili
dodatkowy etap: „przygotowanie
materiału statystycznego do opracowania” (np. T. Michalski włącza
je do
etapu drugiego) oraz oddzielny etap „prezentacja materiału
statystycznego”
– na ogoł jest ona zaliczany do etapu trzeciego (T. Michalski
wyjątkowo
zalicza ją do ostatniego etapu, związanego z analizą danych [10, s. 28]).
Nieco odmienną klasyfikację etapow badania statystycznego
(marketingowego)
przedstawia J. Pociecha [14, s. 33]. Po
pierwsze etap – szosty stanowi
połączenie dwoch wyodrębnionych wcześniej (opracowanie materiału
statystycznego i analiza danych). Po drugie – wyodrębniony przez
tego autora
etap piąty („gromadzenie danych”) stanowi jedną z podstawowych
czynności zaliczanych do etapu, jakim jest obserwacja
statystyczna. Zatem rozpisany został szczegołowo etap pierwszy, związany z
przygotowaniem
badania statystycznego (trzy pierwsze wymienione przez tego autora
etapy).
W dalszej części tego rozdziału dokładniej scharakteryzowano
cztery etapy
badań statystycznych według podziału odpowiadającego klasyfikacji
M. Sobczyka [19, s. 20]. Autor ten w ramach poszczegolnych etapow
wymienia
następujące czynności:
Tabela 1.2. Czynności wchodzące w skład
badania statystycznego w przekroju poszczególnych
etapów.
Etap badania
statystycznego
Wykaz czynności wchodzących w skład danego
etapu
I
Przygotowanie badania
1. Ustalenie celu badania statystycznego.
2. Określenie przedmiotu badania (zbiorowości
i jednostki statystycznej).
3. Właściwe określenie jednostki sprawozdawczej (źrodeł
danych).
4. Decyzja co do metody badania (pełne czy częściowe).
II
Obserwacja statystyczna
1. Ustalenie wartości cech ilościowych lub odmian cech
jakościowych u wszystkich jednostek badanej
zbiorowości (generalnej bądź probnej).
2. Kontrola formalna i merytoryczna zebranych danych.
III
Opracowanie
i prezentacja materiału
statystycznego
1. Grupowanie lub klasyfikacja.
2. Zliczanie danych.
3. Tabelaryczna prezentacja materiału statystycznego.
4. Graficzna prezentacja materiału statystycznego.
IV
Analiza statystyczna
1. Opis statystyczny.
2. Wnioskowanie statystyczne (badanie częściowe –
proba losowa).
Źródło: Opracowanie własne na podstawie
WIĘCEJ INFORMACJI W: Statystyka po ludzku